هر
سال با فرارسیدن سال نوی میلادی اولین
فستیوال بزرگ فیلم سال در اروپا،
برلیناله است و در میان بسیاری از طرفداران صنعت سینما این فستیوال همچنین
به عنوان جدیترین نیز شناخته میشود. فستیوال پایتخت آلمان که بیشترین تعداد
شرکتکنندگان و حضار در میان تمام فستیوالهای دیگر دنیا را نیز دارد،
معمولا زرق و برق و شیک بودن را با فیلمهای دیگری که پیشروتر، غیرسنتیتر و
بینالمللیتر هستند، جایگزین میکند. این موضوع سال گذشته و در حالیکه فیلم
نوآر «ذغال سیاه، یخ نازک» دیائو یینان کارگردان چینی برنده جایزه خرس
طلایی شد نیز بار دیگر آشکارا دیده شد اما به نظر میرسد مراسم امسال
پرطرفدارترین و عامهگراترین نمونه برلیناله باشد. هیات داوران – که شامل
چهرههایی مانند دنیل برول و متیو وینر میشود – توسط دارن آرنوفسکی هدایت
خواهد شد و بخش عمومی فستیوال پر از پیشنمایش فیلمهای بینالمللی و
اروپایی است.
اینها فیلمهای شناختهشدهتر برلیناله امسال هستند:
«هیچکس شب را نمیخواهد» ساخته ایزابل کوشِت
ایزابل
کوشیت تا به حال 6 بار در برلیناله حضور داشته و در سال 2009 نیز یکی از
اعضای هیات داوران این مراسم بوده است، اما امسال این کارگردان اسپانیایی
تبدیل به دومین زنی شد که فیلمش در افتتاحیه به نمایش درآمد. در این فیلم
ژولیت بینوش نقش ژوزفین پیری را ایفا میکند؛ همسر شجاع و بیباک رابرت پیری
کاوشگر قطبی که در زمستان سال 1908 در جستجوی شوهرش به قطب شمال رفت و در
راه هم با زنی بومی به نام آلاکا دوست شد.
«عشق و بخشش» ساخته بیل پولاد
بیل
پولاد بعد از تهیهکنندگی چند فیلم محبوب منتقدان از جمله «کوهستان
بروکبک» محصول سال 2005، «درخت زندگی» محصول سال 2011 و «دوازده سال
بردگی» محصول سال 2013، حالا با دومین تجربه کارگردانی خود به فستیوال
برلین آمده است. «عشق و بخشش» فیلمی بیوگرافیکی درباره زندگی برایان ویلسون
با نقشآفرینی جان کیوزک خواننده و آهنگساز اصلی گروه بیچ بویز است و
اسکیزوفرنی و پارانویای او را از طریق رابطهاش با ملیندا لدبتر با
نقشآفرینی الیزابت بنکس که بعدها تبدیل به همسرش شد، بررسی میکند.
«شوالیه جامها» ساخته ترنس مالیک
فیلم
جدید مالیک که نام خود را از کارت تاروت شوالیه جامها که نشانگر جوانی،
تغییر، تنش و تضاد است گرفته، درباره ضرر و زیانهای شهرت هالیوودی است.
این کارگردان گوشهگیر آمریکایی در سال 1999 و با فیلم «خط قرمز نازک»
برنده جایزه خرس طلایی برلین شده بود و همچنین در سال 2011 با فیلم «درخت
زندگی» نیز موفق به دریافت نخل طلای کن شده بود. انتظار میرود این فیلم با
داستان جالب و لیست بازیگران درجه یک خود که شامل کیت بلانشت، کریستین بیل و
ناتالی پورتمن میشوند بتواند توجه بسیاری را به خود جلب کند.
«45 سال» ساخته اندرو هِی
اندرو
هی کارگردان بریتانیایی با فیلم جدیدش به طور کامل فضای برلین را تغییر
خواهد داد. او که پیش از این با سریال محبوب «نگاه کردن» محصول شبکه
اچبیاو نامش سر زبانها بود، حالا با فیلم «45 سال» وارد بخش رقابتی
برلیناله شده است. این فیلم درامی سوررئال با نقشآفرینی شارلوت رمپلینگ
است که بر داستان پیدا شدن یک جنازه و تاثیر آن بر ازدواجی تمرکز میکند که
به چهل و پنجمین سالگرد خود نزدیک میشود.
«تاکسی» ساخته جعفر پناهی
این
کارگردان ایرانی اثر قبلیاش یعنی «این یک فیلم نیست» محصول سال 2011 را از
طریق یواسبی که در یک کیک پنهان شده بود وارد فستیوال فیلم کن کرد، چون
او از فیلمسازی در ایران منع شده است. جدیدترین اثر پناهی نگاهی متفاوت به
پایتخت ایران از درون یک تاکسی است، آن هم در حالیکه کارگردان با مسافرانی
که سوار میشوند مصاحبه میکند.
«سیندرلا» ساخته کنت برانا
سال
1951 نسخه انیمیشن «سیندرلا» ساخت کمپانی دیسنی که حالا تبدیل به یکی از
کلاسیکهای ماندگار تاریخ شده است، موفق به دریافت جایزه خرس طلایی در بخش
فیلمهای موزیکال شد. بعد از گذر شصت سال، حالا کنت برانا برداشت شخصی خود
از داستان افسانهای برادران گریم را به نمایش میگذارد که در بخش خارج از
رقابت نشان داده خواهد شد. لیلی جیمز بازیگر سریال «دانتون ابی»، در این
فیلم نقش سیندرلا را ایفا خواهد کرد و ریچارد مدن بازیگر محبوب سریال «بازی
تاج و تخت» در نقش شاهزاده ظاهر میشود. از دیگر چهرههای این فیلم میتوان
به کیت بلانشت، استلان اسکارسگارد و هلنا بونهام کارتر اشاره کرد.
«ملکه صحرا» ساخته ورنر هرتسوگ
در
فیلمی که بسیار با فرمت مستندهای سفت و سخت هرتسوگ فاصله دارد، این
کارگردان در فیلم جدید خود داستان زندگی گرترود بل (با نقشآفرینی نیکول
کیدمن) رماننویس و عضو سرویس مخفی بریتانیا را تعریف میکند. بل بعد از یک
رابطه عاشقانه تراژیک با هنری کادوگان دیپلمات و قمارباز سرسخت، تصمیم
میگیرد زندگی شخصی خود را کنار بگذارد و به کند و کاو در منطقه به عنوان یک
کاوشگر بپردازد. در حرکتی که مطمئنا بحثهای داغ بسیاری را به وجود خواهد
آورد، در این فیلم رابرت پتینسون بازیگر مجموعه فیلمهای «گرگ و میش» در
نقش تیای لارنس – یا همان لارنس عربستان – ظاهر میشود.
«13 دقیقه» ساخته الیور هرشبیگل
روز
هشتم ماه نوامبر سال 1939 گئورگ السر بمبی را پشت سالن سخنرانی آدولف
هیتلر در مونیخ جایگذاری کرد. اما رهبر نازیها 13 دقیقه زودتر از موعد سالن
سخنرانی را ترک کرد و در نتیجه جان سالم به در برد. الیور هرشبیگل پیش از
این نیز فیلم فراموشنشدنی «سقوط» را در سال 2004 ساخته بود و آخرین روزهای
زندگی هیتلر در مخفیگاه زیرزمینی خود را نشان داده بود. این فیلم هم به
نظر میرسد بتواند لحظهای حساس و تاریخی دیگر را به زیبایی هر چه تمامتر
به نمایش بگذارد.
«همه چیز خوب خواهد شد» ساخته ویم وندرس
ویم
وندرس آلمانی که همیشه یک نوآور بوده است، اولین فیلم سه بعدی خود با
نقشآفرینی جیمز فرانکو، شارلوت گینزبورگ و ریچل مکآدامز را در فستیوال
برلین به نمایش خواهد گذاشت. این فیلم انگلیسی زبان پیامدهای قتل غیرعمد یک
کودک، افسردگی و پروسه بخشیدن خود را نشان میدهد. این کارگردان مشهور که
نقشی کلیدی در جنبش سینمای نوی آلمان داشته است، از فستیوال برلین جایزه یک
عمر تلاش حرفهای را نیز دریافت خواهد کرد و فیلمهای کلاسیک او از جمله
«پاریس، تگزاس» محصول سال 1982 و «بالهای آرزو» محصول سال 1987 نیز برای
حضار به نمایش درخواهند آمد.
«پنجاه طیف گری» ساخته سم تیلور-جانسون
وقتی
چندی پیش اعلام شد که رمان پرفروش ایال جیمز یعنی «پنجاه طیف گری» تبدیل
به یک فیلم سینمایی خواهد شد، ضربان قلب زنان خانهدار سراسر جهان بالاتر
رفت. این فیلم که داستان رابطه بین یک میلیاردر آمریکایی با سلیقههایی
متفاوت و دختری جوان را به تصویر میکشد، مسلما یکی از بحث برانگیزترین
فیلمهای سینمای این دهه خواهد بود.
«دکمه مروارید» ساخته پاتریسیو گوزمان
تنها
فیلم مستند موجود در بخش رقابتی برلین «دکمه مروارید» پاتریسیو گوزمان
است. در حالیکه فیلم سال 2010 او یعنی «نوستالژی برای نور» به ستارهها
مینگریست، جدیدترین فیلم این کارگردان اهل شیلی به اعماق اقیانوس میرود.
کشور شیلی با خط ساحلی 2670 مایلی خود بزرگترین مجمعالجزایر جهان است و
گوزمان در فیلم شاعرانه خود به بررسی تاریخ انسانی – از مردم بومی منطقه
گرفته تا اولین ملوانان انگلیسی که وارد شدند میپردازد.
«زندگی» ساخته آنتون کوربین
آنتون
کوربین طی مسیر حرفهای فیلمسازی خود، طیفی گسترده از شخصیتهای مشهور و
محبوب را به نمایش گذاشته است: از آرکید فایر گرفته تا متالیکا و جوی
دیویژن. اما جدیدترین اثر او که «زندگی» نام دارد، تمرکز قبلیاش از روی
موزیک را به شخصیت جیمز دین جوان و جذاب منتقل میکند. کوربین روی ملاقات
دین با دنیس استاک عکاس هالیوودی تمرکز میکند که مجموعهای از عکسهایی را
از دین گرفت که او را تبدیل به افسانه فرهنگ عامه دوران کرد.
«آقای هولمز» ساخته بیل کوندون
فیلم
«آقای هولمز» اقتباسی از رمان «یک حقه ذهنی کوچک» است و داستان شرلوک
هولمز 92 ساله با نقشآفرینی ایان مکالن را در حال رسیدگی به آخرین پرونده
عمرش تعریف میکند. فیلم بیل کوندون تفاوت و ناهمخوانیهای بین حقیقت و
افسانه و همچنین خلق یک افسانه را نشان میدهد؛ شرلوک هیچوقت کلاه بر سر
نمیگذاشت، همیشه به جای پیپ سیگار میکشید و هیچوقت آن قهرمانی که همه باور
دارند نبود.
«کلوب» ساخته پابلو لارین
فیلم
سال 2012 نامزد دریافت جایزه اسکار لارین یعنی «نه» از گائل گارسیا برنال
در نقش اول استفاده میکرد و داستان مسئول اجرایی تبلیغاتی را تعریف میکرد
که در کمپینی برای شکست دادن پینوشه شرکت داشت. با اطمینان میتوان گفت فیلم
جدید لارین نیز مانند فیلم قبلیاش داستانی خاص را تعریف میکند؛ فیلم
«کلوب» داستان گروهی از کشیشها و یک راهبه را تعریف میکند که وقتی دعا
نمیکنند، به تمرین سگ شکاریشان برای شرکت در مسابقه سگها میپردازند. اما
وقتی یک تازهکار از راه میرسد، این موازنه شاد و آرام تعادل خود را از دست
میدهد و شکافها و شیارهای کلیسای کاتولیک خود را نشان میدهند.
«زن طلاپوش» ساخته سایمون کرتیس
هلن
میرن قرار است در فیلم «زن طلاپوش» سایمون کرتیس در فستیوال برلین حضور
پیدا کند. این فیلم داستان حقیقی ماریا آلتمن بازمانده هولوکاست را تعریف
میکند که سعی در بازیابی نقاشیهای ارزشمندی داشت که نازیها دزدیده بودند.
نام فیلم از نقاشی شناختهشده گوستاو کلیمت از عمه ماریا، یعنی آدل
بلوک-باور اهل وین گرفته شده که بعدها به عنوان «مونالیزای استرالیایی»
معروف شد.
«آیزنشتاین در گوآناحوآتو» ساخته پیتر گرینوی
در
سال 1931 سرگی آیزنشتاین کارگردان روس به گوآناحوآتو سفر کرد تا فیلم
سینمایی جدید خود را تولید کند. همانطور که پیتر گرینوی در فیلم خود نشان
میدهد، این کارگردان شناختهشده بینالمللی در آنجا نتایجی جدید درباره
زندگی کسب کرد که باعث شد درباره زندگی در روسیه تحت حکومت استالین و
همچنین نقش خود به عنوان یک فیلمساز تجدیدنظر کند. گرینوی در طی فیلمش با
هوشیاری اشارههایی به سبک مونتاژ ویژه آیزنشتاین میکند.
فستیوال فیلم برلین تا روز پانزدهم ماه فوریه ادامه خواهد داشت.