کودکانی که هرگز کودکی نمی کنند/تصاویر

پدیده کودکان کار و خیابان یکی از معضلاتی است که گریبانگیر اکثر کشورهای جهان است و در کشور ما نیز به وضوح قابل مشاهده است.

  

پدیده کودکان کار و خیابان یکی از معضلاتی است که گریبانگیر اکثر کشورهای جهان است و در کشور ما نیز به وضوح قابل مشاهده است. کودکان کار به کودکان کارگری گفته می‌شود که به صورت مداوم و پایدار به خدمت گرفته می‌شوند که این امر آنها را در بیشتر اوقات از رفتن به مدرسه و تجربۀ دوران کودکی بی‎بهره می‌سازد و سلامت روحی و جسمی آنها را تهدید می‌کند. البته دراین زمینه آمارهای مختلفی وجود دارد اما بنابر اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس، در ایران حدود سه میلیون و 200 هزار کودک به مدرسه نمی‌روند که این رقم با آمار کودکان کار بی‌ارتباط نیست.

کار کودک در بسیاری از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعالیتی استثماری تلقی می‌شود؛ بر اساس آمار سازمان جهانی کار (ILO)، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان محروم از کودکی می‌شوند. طبق این آمار ۱۲۰ میلیون‌نفر از آنها وارد بازار کار شده و مشغول به کار تمام‌وقت هستند. ۶۱ درصد این کودکان در آسیا، ۳۲ درصد در آفریقا و ۷ درصد در آمریکای لاتین زندگی می‌کنند.

بر اساس اعلام سازمان بین‌المللی کار (ILO) وابسته به سازمان ملل، بیش از 90 درصد کودکان با حقوق اولیه خود آشنا نیستند. آمار این سازمان نشان می‌دهد، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان از حق کودکی خود محروم و نزدیک به نیمی از آنان وارد بازار کار می‌شوند. این آمار تنها شامل کودکان کار پیدا است. عده‌ای هم به‌طور پنهان به کار گمارده می‌شوند که بالاترین آمار خشونت، سوءاستفاده جنسی و مالی را به خود اختصاص داده‌اند.

در ایران آمار مختلفی درباره تعداد کودکان کار وجود دارد, بنابر اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس، در ایران حدود سه میلیون و 200 هزار کودک به مدرسه نمی‌روند که این رقم با آمار کودکان کار بی‌ارتباط نیست.

یافته ها نشان می دهد عواملی چون نارساییهای نهادهای اجتماعی نظیرخانواده ومدرسه، فقر اقتصادی خانواده ها ی کودکان خیابان و ناتوانی آنها در انطباق با شیوه های زندگی درشهرها ی بزرگ آلودگی و آسیب زا بودن محلات حاشیه شهرها و فقدان نظارت کافی از سوی سازمان های مسئول والگوهای نادرست کنش متقابل بین شهروندان وکودکان خیابان دست به دست هم داده اند تا این پدیده آزاردهنده کماکان به عنوان مشکلی صعب العبوردر بسیاری از شهرهای بزرگ کشورخودنمایی کند.

در کشور ما 80 درصد کودکان خیابانی، کودکان کار هستند که سلامت آنها درخطراست. این کودکان به‌طور معمول بیش‌تر از دیگران در معرض آسیب‌ها و خطر اعتیاد قرار مى‌گیرند، اما موضوع مهم‌ترى که سازمان‌های جهانى نیز بر آن تاکید دارند، اعتیادى است که منجر به ایدز مى‌شود.

براساس بررسی‌های انجام شده درایران، 86 درصد کودکان کار کاهش وزن، 82 درصد بیماری‌های پوستی، 80 درصد کوتاهی قد، 77 درصد بیماری‌های دهان و دندان 73 درصد بیماری‌های چشم، 64 درصد بیماری‌های قلبی، 61 درصد بیماری‌های دستگاه تنفسی، 60 درصد بیماری‌های گوش و حلق و بینی و 60 درصد بیماری‌های دستگاه گوارش دارند. در بحث یادگیری هم 56 درصد کودکان کار بیسوادند که از این تعداد 64 درصد کمبود شناخت محیط، 61 درصد مشکلات گفتاری 61 درصد کمبود خفیف ذهنی، 32 درصد کمبود حافظه، 30 درصد مشکلات یادگیری و 21 درصد کمبود کنجکاوی دارند.

در حال حاضر ۶۰ مرکز نگهداری مربوط به این کودکان در کشورفعال است و از ابتدای سال جاری تاکنون حدود ۴ هزار کودک کار و خیابان جمع آوری و در مراکزمان ساماندهی شدند و در سال گذشته نیز نسبت به ساماندهی ۵ هزار کودک اقدام شده بود.