این نوشیدنی ها بی خطر نیستند!

کافئین ماده اصلى محرک موجود در این نوشابه‌ها مى‌تواند اعمال بخش‌هایى از بدن و مغز را سرعت بخشد.

  
نوشابه‌های انرژی‌زا نوشیدنی‌های حاوی مواد مختلف هستند که معمولا به هدف به دست آوردن انرژى جسمى یا هشیارى ذهنى مصرف می‌شوند. نوشابه‌های انرژی‌زا معمولا حاوى آمیزه‌هاى گوناگونى از مواد کربوهیدراتى (قندى)، ویتامین‌ها، موادمعدنى و مواد دیگرى از جمله مواد محرکى مانند کافئین، تورین (یک اسید آمینه، پیش‌ساز پروتئین) و گلوکورونولاکتون (یک ماده طبیعى که در بدن از تجزیه قند ساده گلوکز ایجاد مى‌شود) هستند. علاوه بر این داروهاى گیاهى مانند ژل رویال، جین سینگ و گوارانا ممکن است در این نوشابه‌ها موجود باشد که به ادعاى تولیدکنندگان نوشابه‌ها باعث افزایش بنیه جسمى و تشدید هشیارى و تمرکز ذهنى مى‌شوند.

ترکیبات موجود در نوشابه‌ای انرژی‌زا
در اغلب این نوشابه‌ها مواد به اصطلاح «تشدیدکننده انرژى» مثل کافئین، تورین و در بعضى موارد گلوکورونولاکتون براى تحریک سوخت و ساز و به دست آوردن سریع انرژى وجود دارد. هر سه این مواد در غذاهاى طبیعى و در بدن ما وجود دارند اما غلظت‌هاى آنها در این نوشابه‌ها بالاتر است. معمولا در هر قوطى این نوشابه‌ها میزان زیادی کافئین وجود دارد (گرچه برحسب مارک‌هاى مختلف این میزان متفاوت است). این مقدار تقریبا معادل همان مقدار کافئینى است که یک فنجان قهوه خورى متوسط دارد و چند برابر میزان کافئین موجود در یک فنجان چاى یا قوطى نوشابه کولادار است. منبع بیشتر کافئین این نوشابه‌ها، گوارانا، یک عصاره کافئین دار است که از گیاهى در آمریکای جنوبى به دست مى‌آید.
تورین یک ماده پروتئینى است که در گوشت وغذاهاى دریایى وجود دارد و به ادعاى تولیدکنندگان نوشابه‌ها مى‌تواند در دفع مواد زائد و سم‌زدایى از بدن کمک کند. برخى از مطالعات هم نشان‌دهنده اثر کاهنده فشارخون تورین در مبتلایان به فشارخون بالا بوده است، اما در هر حال میزان بى‌خطر این ماده در حال حاضر معلوم نیست. براى گلوکورونولاکتون نیز مانند تورین نقش سم‌زدایى قائل هستند، اما تحقیقات چندانى در مورد آن انجام نشده است. مواد قندى یا کربوهیدراتى موجود در این نوشابه‌ها معمولا به‌صورت مخلوطى از قندهاى ساده با جذب سریع و کربوهیدرات‌هاى پیچیده تر با جذب آهسته موجود است.

میزان قند در نوشابه‌هاى انرژى‌زا معمولا بسیار بیشتر از میزان قند نوشابه‌هاى معمول ورزشى است. گرچه قند یک منبع فورى انرژى است، اما مصرف بیش از حد آن مى‌تواند به مشکلات دندانى و چاقى منجر شود. مصرف مقادیر زیاد قند مى‌تواند جذب آب به بدن را آهسته کند و در نتیجه استفاده از این نوشابه‌ها را براى مصرف هنگام ورزش یا پس از آن نامناسب کند.

کافئین ماده اصلى محرک موجود در این نوشابه‌ها مى‌تواند اعمال بخش‌هایى از بدن و مغز را سرعت بخشد. کافئین باعث افزایش ضربان قلب، فشارخون و درجه حرارت بدن مى‌شود. در مقادیر زیاد ممکن است باعث لرزش دست و تغییرات ریتم قلب شود. کافئین همچنین داراى خاصیت ادرارآورى است و بنابراین ممکن است به‌خصوص در ورزش شدید باعث کم‌آبى بدن شود.

بررسی «کمیته علمى غذاى کمیسیون اروپا" (SCF) در مورد خطر کافئین موجود در نوشابه‌هاى انرژى‌زا نشان می‌دهد که گرچه این نوشابه‌ها در مقدار متعادل براى مصرف عمومى بى‌خطر هستند، اما کودکان و نوجوانانى که دو قوطى یا مقدار بیشترى از این نوشابه‌ها مصرف مى‌کنند ممکن است دچار تحریک‌پذیرى و اضطراب شوند. همچنین این کمیته توصیه کرد زنان باردار این نوشابه‌ها را مصرف نکنند چرا که اثرات کافئین روى جنین نامعلوم است. در مجموع کودکان کم سن، افرادى که به کافئین حساسیت دارند، مبتلایان به بیمارى‌هاى قلبى و زنان باردار (به‌خصوص در سه ماه اول بارداری) نباید از این نوشابه‌ها استفاده کنند.