تنبلی تخمدان (PCO) یا سندرم تخمدان پلی کیستیک

برای اینکه راجب بیماریهای تخمدان بدانیم ابتدا باید درباره تخمدان وعملکردش به زبانی ساده بیشتر آشنا شویم. 

در تخمدان زنان سلولهای اولیه ای وجود دارد که که این سلول تبدیل به تخمک میشوند و  در صورت لقاح با اسپرم جنین بوجود خواهد آمد اما تخمک چگونه و چرا بوجود می آید

درون مغز هر انسانی غده ای با نام هیپوفیز وجود دارد و داستان تخمک از اینجا آغاز میگردد
اول هر دوره پریودی هیپوفیز دستور(هورمونی) با نام FSH را صادر میکند که به تخمدان دستور میدهد که چند سلول از سلول های اولیه ای را که فقط در تخمدان وجود دارد رشد بده و تخمدان  9 الی 10 تا از این سلولها را انتخاب میکند وشروع به رشد دادن آنها میکند این سلولهای در حال بزرگ شدن از خودشون دستوری (هورمون) با نامهای استروژن و پروژسترون تولید میکنند برای رحم که به رحم دستور میده که خودتو برای ورود تخمک و یک بارداری احتمالی آماده کن و رحم هم شروع به رشد کردن و آماده کردن خودش میکنه  و دیواره هاش رو بیشتر میسازه (با مویرگهای بسیار ظریف)

بین روزهای 12 تا 16 بعد از آخرین پریودی دوباره هیپوفیز یک دستور دیگه ( هورمون) با نام  LH میده که به تخمدان دستور میده بزرگترین و بهترین و آماده ترین سلول را برای تخمک شدن به رحم بفرست و فقط 1 سلول را و به بقیه سلولهایی که این ماه آماده کردی هم برای پشتیبانی از تخمک به ساختن هورمون پروژسترون ادامه بدهند تا اگر جنینی به وجود آمد بتونه به زندگی داخل رحمی اش ادامه بده اگر حاملگی صورت بگیره جنین به همون سلولهای پشتیبانی که پروژسترون تولید میکردند دستور ادامه تولید پروژسترون را میدهد واگر حاملگی نداشته باشیم هیپوفیز دوباره همون دستور FSH را میدهد

سلولهای قبلی تحلیل می روند و تخمدان دوباره شروع به رشد دادن سلولهای جدید میکند و هر ماه این داستان از زمان بلوغ تا یائسگی ادامه دارد

حالا چرا دچار مشکلات و بیماریهای تخمدان میشویم
یک جواب ساده خواهیم داشت هر وقت در این چرخه مشکلی بوجود بیاد مثلا در خود تخمدان و یا هیپوفیز و یا داخل رحم و یا هر علتی از جای دیگر بدن بتواند در روند این چرخه مشکل بوجود بیاورد در این صورت فرد دچار بیماریهای تخمدان میشود.

از جمله دلایلی که باعث تداخل  میشه در این چرخه  (هیپوفیز- تخمدان- رحم)
· چاقی (چربی بدن افراد چاق میتونه باعث زیاد شدن  هورمون استروژن و هورمون مردانه  بشود)
· علت های ژنتیکی
· استرس های روحی
· مشکلات هورمون انسولین و دیابت
· مشکلات و بیماریهای تیروئیدی
· مشکلات غده فوق کلیوی
· تومورهای مغزی
· مشکلات وبیماریهای عفونی ومیکروبی لگن ورحم
· بعضی داروها با پروژسترون ها و هورمون های
· و خیلی دلایل شناخته شده و غیر شناخته شده دیگه میتونه باعث تداخل در عملکرد درست تخمدان بشه

اولین و مهمترین علامتی که میتونیم بفهمیم دچار مشکلات تخمدانی شدید نامنظم شدن پریودی ها( قاعدگی) است

از شایعترین مشکلات تخمدانی تنبلی تخمدان (PCO) یا سندرم تخمدان پلی کیستیک است

علائم بیماری عبارتند از:
- نامنظمی قاعدگی بصورت قطع قاعدگی - طولانی شدن قاعدگی- قاعدگی شدید و...
- نازایی ( البته با درمان بهبود می یابد)
- چاقی
- افزایش هورمون های مردانه
- جوش و آکنه
- افزایش موهای صورت و ضخیم شدن موها
- کاهش موهای پیشانی
- چرب شدن پوست بدن

- اکانتوزیس نیگریکانس  است یکی از علامتهایی که در سندرم پلی کیستیک تخمدان (تنبلی تخمدان) در افراد چاق مشاهده میگردد که بیشتر در قسمتهای گردن - زیر بغل - زیر پستان - کشاله ران است

- در سونوگرافی کیست های متعدد یافت (میشود البته گاهی با وجود این که بیماری وجود دارد اما سونوگرافی منفی میشود پس فقط به جواب منفی  سونوگرافی نمیتوان اکتفا کرد) ولی سونوگرافی بهترین راه پیگیری بیماری هست و از طرفی وقتی سونوگرافی از راه واژینال باشه جواب دقیقتری از بررسی تخمدان را داریم اما در دختران باکره نمیتوان از این راه استفاده کرد و از طرفی چربی زیاد شکم در برخی بیمارها و  بعضی دلایل دیگر میتواند در جواب سونوگرافی اختلال ایجاد کند

- ممکن است قند خون بالا باشد

- در برسی آزمایشگاهی LH بالا است و FSH پایین است

- میزان هورمون استروژن بالا است
- در کم کاری تیروئید تنبلی تخمدان یا (PCO) دیده میشود
- برخی داروها میتوانند در ایجاد بیماری موثر باشند

درمان
روند درمان PCO حداقل 6 ماه تا 1 سال است و اثرات درمان حدود 1 سال بعد از شروع درمان  مشخص میشود
برای موهای زائد از لیزر استفاده میکنند
افراد چاق باید وزن خود را کاهش دهند و کاهش وزن در روند درمان بسیار- بسیار زیاد موثر است

داروها
1- سیپروترون کامپاند (دیان) diane شروع روز پنجم قاعدگی به مدت 21 روز هر شب 1 عدد مصرف شده وبعد از تمام شدن هربسته 7روز دارو نمی خورید و از روز 8 بسته بعدی را آغاز میکنید  و یا  LD  مصرف شود به هر حال جز اساسی درمان برای بهبودی مصرف داروهای پیشگیری از بارداری است برای تنظیم در مدت چرخه های قاعدگی

2- اسپیرونولاکتون  25 میلیگرم    به میزان 2 عدد قرص هر روز

3- متفورمین  500 میلیگرم   روزی 1 عدد  بهتر است  (این دارو در شرایطی که فرد   اضافه وزن دارد  و شواهدی دال بر بالا بودن قند خون  داریم  داده شود)

4- هر سه داروی بالا در حدود 1 سال درمان شما را به بهبودی می رسانند اما داروهای اصلی ورزش - کاهش استرس حال این استرس چه خود را با پرخوری پدیدار کند وچه با بی اشتهایی فرقی نخواهد داشت چون شما را متضرر خواهد کرد

داروهای دیگری نیز برای درمان وجود دارد که بر حسب علت بروز بیماری به فرد داده میشود مثل وقتی که متوجه شویم فرد دارای مشکلات تیروئیدی است و یا دارای مشکلات غددی باشد که فرد در این صورت حتما باید به یک پزشک متخصص غدد مراجعه کند و پیگیری کند

مصرف اسپیرونولاکتون همراه با سیپروترون کامپاند به همراه هم مشکلی ندارد به نظر برخی اساتید مصرف این دو موجب اثر بخشی بهتر نیز میگردد  اما  بهتر است متفورمین را در ساعات دیگر وبه همراه یکی از وعده های غذایی میل شود

منبع: بیتوته

نقل : نیوزفان