اولین شرط درمان، معاینه چشم پزشکی بهوسیله متخصص و در مراکز معتبر است.
«فرزند
3 سالهای دارم که گاهی حین راهرفتن چشمانش را میبندد و پزشک گفته
چشمانش به نور حساس است...» این مادر خواستهاند درباره علت این مشکل و
اینکه قابلدرمان است یا نه، بیشتر بدانند. شاید در میان اطرافیان شما نیز
کودکی باشد که با مشکل فوتوفوبی (حساسیت به نور) دست به گریبان باشد. در
این مطلب از دکتر محمود بابایی، چشمپزشک و عضو هیات علمی گروه چشمپزشکی
بیمارستان بقیها... در مورد علت بروز این مشکل و نحوه درمان و پیشگیری از
بروز آن پرسیدهایم.
حساسیت به نور یعنی چه؟ حساسیت
به نور یا فوتوفوبی، یعنی چشمان فرد بیش از حد معمول در فضای باز به نور
حساسیت نشان دهد. در این شرایط موقع راهرفتن فرد مجبور میشود چشمانش را
ببندد یا به زور آنها را باز نگه میدارد یا مرتب دچار اشکریزش و قرمزی
چشم و سردرد خواهد شد. این مشکل در میان کودکان زیاد اتفاق میافتد.
دلیلش مشخص است؟ بهطور
کلی حساسیت به نور دو نوع دارد؛ یا طبیعی است یا غیرطبیعی. در ساختمان
طبیعی و مادرزادی چشم کودکانی که بور هستند و رنگ چشمانشان آبی، سبز یا
طوسی است، حساسیت به نور، ذاتی و طبیعی تلقی میشود و نشانه بیماری نیست.
حساسیت به نور صبحگاهی هنگام برخاستن از خواب نیز طبیعی و گذراست و در
بیشتر کودکان 5-4 ساله وجود دارد. دلایل غیرطبیعی به 2 دسته تقسیم میشود؛
یا چشم از نظر آناتومی و ساختاری مشکل دارد که در این شرایط علایم بررسی
میشود و ممکن است کودک آبمروارید مادرزادی یا بیماری قرنیه مادرزادی
داشته باشد یا در اثر حساسیت فصلی یا ابتلا به عفونتها، چشم به نور حساس
میشود.
اما بسیاری از کودکان ممکن است دچار بیماری چشمی خاصی نباشند و رنگ چشمشان هم روشن نباشد ولی با این مشکل دست به گریبان باشند. بله،
بیشتر این کودکان از چشمشان بد استفاده میکنند. رعایت نکردن فاصله از
منابع نوری باعث خسته شدن چشم میشود و حساسیت به نور پیامد این مساله است.
کار زیاد با رایانه، گوشی، تبلت و حتی تماشای زیاد تلویزیون از فاصله
نزدیک و مواجهه بیش از حد با منابع نوری باعث بروز این مشکل میشود. البته
در این گروه نیز بیماریهای اکتسابی یا بیماریهای عفونی التهابی پلک و
مجاری اشکی میتواند باعث حساسیت به نور شود و باید فرد از این نظر هم
بررسی شود.
برای درمان چه باید کرد؟ اولین شرط
درمان، معاینه چشمپزشکی بهوسیله متخصص و در مراکز معتبر است. پزشک
آناتومی و ساختمان چشم را بررسی میکند تا مطمئن شود فرد دچار بیماری چشمی
خاصی است، عفونت یا مشکلات قرنیه دارد یا فقط بهدلیل روشنی چشم یا کار
زیاد با منابع نوری دچار مشکل شده است. با توجه به نتایج معاینه و تشخیص
مشکل، پزشک درمانهای لازم را تجویز میکند. اگر دلیل حساسیت، کار زیاد با
منابع نوری است، باید استفاده از وسایل الکترونیکی را به شدت محدود کرد.
اگر حساسیت بهدلیل روشنی چشم باشد هم فرد باید عینک آفتابی مناسب بزند و
هنگام خروج از منزل، کلاه لبهدار داشته باشد. در مواردی که ساختمان چشم
دچار آسیب یا حساسیت با نور به دلیل آلرژیهای فصلی یا عفونت باشد، معمولا
دارو تجویز میشود.
پس میتوان گفت حساسیت به نور بیماری شایعی است؟ حساسیت
به نور طبیعی در کشور ما چون چشمها بیشتر تیره رنگ است، کمتر از 10 درصد
برآورد شده اما میبینیم در کسانی که چشم تیره دارند، بسیار شایع و حدود 40
درصد است و دلیل آن کار زیاد با منابع نوری و سرگرمیهای الکترونیکی شایع
است.
آیا این مساله در کودکان با اختلالهای خاص شایعتر است؟ بله،
در برخی کودکان ساختار چشم سالم است اما بهدلیل ابتلا به برخی نشانگان و
اختلالها مثل اوتیسم ممکن است حساسیت به نور بالا باشد. این موضوع مخصوصا
در کودکان زال بسیار شدید است و معمولا به این افراد توصیه میشود از عینک
آفتابی استفاده کنند و اگر چشمانشان ضعیف است، از عینکهای آفتابی طبی بهره
ببرند.